اسفرزه چیست و خواص آن کدام است ؟
اسفرزه نام گیاهی است یکساله و علفی برگهایی کوچک و نوک تیز و باریک و ساقه ای کوتاه
نام علمی این گیاه – Plantago psyllium – پسیلیوم پلانتاگو است .
در کشورمان در لرستان و کهکیلویه و بلوچستان در ارتفاعات این گیاه دیده میشود و رویش دارد .
نامهای دیگر این گیاه – اسپرزه – دانیچک – بارهنگ تخم مرغی – سپرزه و … است .
این گیاه گلهایی ریز دارد و دانه ها یا بذر ها همان قسمت مورد استفاده داروئی گیاه هستند .
دانه ها زرد و قهوه ای و استوانه ای و دوکی شکل و ریز هستند .
این گیاه در آب و هوای سرد و خشک و آفتابی بهتر رشد میکند .
در زمان برداشت بذر برگ های پایینی این گیاه خشک شده و گلها به رنگ قرمز تیره می گرایند .
مواد موثره موجود در اسفرزه عبارتند از اوکوبین که یک گلیکوزید است
بعلاوه یک ماده جاذب آب در سطح خارجی دانه که موجب خاصیت لعاب دهی فراوان میشود .
همچنین گالیک اسید و تانیک اسید و تانن از دیگر مواد موجود در این دانه هستند .
هنگامی که دانه اسفرزه در معرض آب قرار میگیرد حدود 10 برابر اندازه خودش متورم شده و لعاب میدهد.
این ماده جاذب آب لیزاب نام دارد که حالتی ژلاتینی به مخلوط اسفرزه و آب میدهد .
خواص اسفرزه :
مخلوط اسفرزه و ماست داروئی بسیار موثر برای درمان اسهال است .
برای درمان بواسیر و هموروئید مصرف اسفرزه مفید و موثر است .
امروزه داروی موسیلیوم یا پسیلیوم در داروخانه ها موجود است که پودر همین گیاه بوده و پزشکان تجویز میکنند .
زخم معده و اثنی عشر را بهبود می بخشد و بیوست را برطرف میکند .
عطش و گرمای بدن را کم میکند و دارای طبیعت خنک است .
تب و لرز را کاهش میدهد و مداومت در نوشیدن محلول آن با آب ، نشاط آور است .
نوشیدن آب دم کرده اسفرزه خاصیت ادرار آور داشته و سوزاک را برطرف میکند .
برای دفع سنگ صفرا جوشانده 20 گرم اسفرزه در یک لیوان آب به مدت یک هفته موثر است .
مخلوط اسفرزه با تخم شربتی و خاکشی را در آب میتوان هر روزه برای تصفیه خون و پاکسازی بدن از سموم استفاده کرد .
مصرف اسفرزه میتواند خونریزی قاعدگی زیاده از حد را کاهش دهد .
خوردن بو داده تخم اسفرزه به مدت یک هفته میتواند اسهال مزمن را درمان کند .
در قدیم اطباء کوبیده اسفرزه را در سرکه خمیر میکردند و روی سالک می گذاشتند .
